Logistyka jest ważną dziedziną, bez której trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie produkcji i handlu. Jej kompleksowy charakter obejmuje wszystko, co jest związane z magazynowaniem oraz przemieszczaniem z miejsca na miejsce materiałów, surowców, gotowych produktów, a nawet zasobów ludzkich.

Ze względu na złożoność tej branży, wyodrębnia się w niej składowe, do których zaliczają się spedycja i transport. Czym różnią się te obszary działalności?

Czym jest spedycja?

Spedycja i transport przez wiele osób niezwiązanych z branżą logistyczną są utożsamiane, a nazwy stosuje się zamiennie. W rzeczywistości jest to rozumowanie błędne, gdyż obie dziedziny, chociaż mające wiele wspólnego, nie są identyczne.

O transporcie można powiedzieć, że stanowi część spedycji, ale również spedytora można znaleźć w firmie transportowej. Niekiedy używa się też określenia: transport spedycyjny, które wskazuje na wzajemne powiązania obu dziedzin działalności.

Czym różnią się firma spedycyjna i przedsiębiorstwo transportowe? Definicja tej pierwszej mówi, że jest to podmiot zajmujący się organizowaniem transportu towarów i ludzi.

Firmy spedytorskie najczęściej nie mają własnego parku pojazdów, dlatego do realizacji usług wynajmują podwykonawców – w ramach współpracy. Z kolei opis firmy transportowej mówi, że zajmuje się ona bezpośrednim przewozem towarów i ludzi dostępnymi środkami lokomocji. Najczęściej są to pojazdy drogowe, chociaż mogą też być statki, pociągi lub samoloty.

Stąd wniosek, że transport i spedycja wzajemnie się uzupełniają, a ich wspólnym celem jest dostarczenie z miejsca na miejsce konkretnego ładunku przy zachowaniu jego bezpieczeństwa, w minimalnym czasie i po jak najniższych kosztach.

W zestawieniu spedycja a transport są też różnice dotyczące zakresu odpowiedzialności. Firma spedytorska odpowiada za całokształt czynności związanych z przemieszczeniem ładunku z punktu A do punktu B.

Obejmuje to czynności takie jak: załadunek i rozładunek, formalności, odprawy celne, wyznaczanie tras przewozu, w tym organizację transportu kombinowanego, opłacanie ubezpieczeń, itp. Natomiast firma transportowa odpowiada jedynie za to, aby towar został przewieziony bezpiecznie i bez strat.

Jakie są rodzaje spedycji?

Prostą odpowiedź na pytanie: co to jest firma spedycyjna, stanowi słowo – „pośrednik”. Podobnie jak w wielu innych dziedzinach usług, np. w handlu nieruchomościami, wynajęta za odpowiednią opłatą osoba lub firma zajmuje się wszystkim, co jest niezbędne w celu sfinalizowania zakupu (lub sprzedaży) domu. Klient uczestniczy w całym procesie jedynie na początku, określając swoje potrzeby lub na końcu – odbierając dostarczony towar.

Usługi spedycyjne obejmują więc wszelkie działania niezbędne do przemieszczenia towaru z punktu A do punktu B przy założeniu, że będą one jak najkorzystniejsze dla klienta.

W przewozach towarów liczą się przede wszystkim czas i koszty. Również same towary mają różny charakter, począwszy od zaplombowanych kontenerów, przez towary wielkogabarytowe, niebezpieczne (ADR), wymagające szczególnych warunków, po drobnicę. Ta rozmaitość sprawia, że istnieją też różne rodzaje spedycji. Są to:

  • spedycja drogowa międzynarodowa i krajowa,
  • spedycja całopojazdowa i drobnicowa,
  • spedycja gałęziowa i intermodalna,
  • spedycja kolejowa,
  • spedycja morska,
  • spedycja lotnicza,
  • spedycja śródlądowa,
  • spedycja rurociągowa.

Poznaj usługi transportowe Bial-Mich

Z powyższego wyliczenia wynika, że poszczególne rodzaje spedycji różnią się zarówno środkami transportu, jak i formą przemieszczanego towaru czy zasięgiem. Oczywiście są one ze sobą powiązane, gdyż np. spedycja kolejowa czy samochodowa pokrywa się ze śródlądową. Natomiast spedycja morska zwykle odbywa się na duże odległości, ponieważ przewóz towarów statkiem z portu do portu w danym kraju byłby zbyt czasochłonny i kosztowny.

Spedycja a logistyka – wyjaśniamy różnicę

Działalność spedycyjna ma też związek z wymienioną na początku branżą logistyczną. Logistyka obejmuje jeszcze szerszy zakres usług, łączący transport i jego organizację z magazynowaniem.

Jednym słowem w obszarze logistyki znajdują się czynności spedycyjne, przewóz towarów, składowanie, a także wszystkie związane nim usługi (np. kompletacja zamówień, przeładowywanie i wysyłka do różnych odbiorców).

Natomiast wszystkie trzy obszary łączy branża TSL. Definicja określa ją jako kompleksową obsługę przewozów towarowych w obrębie kraju i na płaszczyźnie międzynarodowej (TSL – transport, spedycja, logistyka). Istnieją firmy, jak np. Bial-Mich, które zajmują się zarówno spedycją, jak i transportem. Pozwala to na świadczenie kompleksowych usług dla klientów z wielu branż.

Dobra firma logistyczna może dysponować własnym transportem, magazynami i spedytorami, którzy zajmują się organizacją przewozów. Dobra firma spedycyjna może mieć magazyny i środki transportu, dzięki czemu jest samowystarczalna. Natomiast dobra firma transportowa ma rozbudowany tabor pojazdów o różnej ładowności, przeznaczeniu oraz kierowcami z wysokimi kwalifikacjami.

Oczywiście takie sytuacje mogą się zdarzyć, a takie firmy mogą działać na rynku. Zazwyczaj jednak znacznie prostszym i mniej kosztownym rozwiązaniem jest specjalizacja. W praktyce oznacza to, że firmy logistyczne dysponują pojemnymi magazynami, firmy spedytorskie kontaktami i bazą do organizacji transportu, a przedsiębiorstwa transportowe samochodami. Wszystkie te podmioty współpracują ze sobą, tworząc zwarty i sprawny ciąg logistyczny.

Czym różni się firma transportowa od spedycyjnej?

Wiedząc, co to jest firma spedycyjna i transportowa, można określić różnice między nimi. Te najistotniejsze są trzy.

  1. Dysponowanie własnymi środkami transportu (firmy spedycyjne zazwyczaj ich nie mają, współpracując w tym zakresie z podwykonawcami).
  2. Zakres odpowiedzialności (spedycja odpowiada za całość transportu, a firma transportowa jedynie za przewóz).
  3. Działanie niezależne (firma transportowa) lub we współpracy z podwykonawcami (firma spedycyjna).

Do zadań firmy spedycyjnej zaliczają się:

  • przyjmowanie zleceń,
  • dobór środków transportu optymalnych do trasy, odległości czy rodzaju towaru,
  • zawieranie umów z klientami i podwykonawcami,
  • ubezpieczanie ładunków,
  • przeprowadzanie ładunków przez odprawę celną,
  • przygotowywanie i odbiór przesyłek,
  • przekazywanie przesyłek odbiorcy.

Firma spedycyjna, jak wybrać dobrą firmę spedycyjną?

Spedycja transportowa jest obecnie podstawą funkcjonowania większości firm. Umożliwia wymianę towarów i sprowadzanie surowców niezbędnych do prowadzenia produkcji.

Korzystając z usług firm spedycyjnych, przedsiębiorca musi jednak mieć pewność, że towar dotrze na czas i bez strat. Od tego zależy ciągłość łańcucha dostaw – czynnik decydujący o opłacalności przedsiębiorstwa. Warto wybierać przedsiębiorstwa, które świadczą szerokie usługi – zarówno związane ze spedycją, jak i transportem.

Znalezienie dobrego spedytora nie jest proste. W natłoku firm oferujących swoje usługi trzeba znaleźć nie tylko tę rzetelną, ale też taką, która proponuje usługi dostosowane do potrzeb konkretnego klienta. Dobrym źródłem informacji są opinie innych klientów, publikowane w Internecie. Warto też sprawdzić wiarygodność finansową i zakres świadczonych usług.