Z eksportem pośrednim mamy do czynienia w sytuacjach, gdy polski eksporter sprzedaje swój towar zagranicznemu podmiotowi, który następnie sam dokonuje wywozu lub zleca wywóz w swoimi imieniu i dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu.
Rola producenta w eksporcie pośrednim ogranicza się do udostępnienia produktów, których koszty oraz ryzyko z nimi związane bierze na siebie pośrednik. Zadaniem pośrednika jest natomiast przemieszczanie produktów z miejsca załadunku do granicy krajowej, a także znalezienie kupców na produkty i ich transport do nabywców. W tym rodzaju eksportu producent nie ma kontaktu z nabywcami towarów.
Procedury i obowiązki dokumentacyjne w eksporcie pośrednim
Zgodnie z przepisami ustawy VAT podstawową przesłanką kwalifikującą daną czynność jako eksport pośredni, a tym samym umożliwiającą zastosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0%, jest faktyczny wywóz towarów poza teren UE przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Polski lub przez podmiot działający na jego rzecz.
W ramach eksportu pośredniego podmiot krajowy nie ma obowiązku posiadania w dokumentacji oryginału dokumentu celnego – wymóg ten nie jest konieczny, ponieważ nie dokonuje on zgłoszenia.
Jednakże w interesie sprzedawcy krajowego jest, by posiadać w swojej dokumentacji dowody wskazujące, że towar będący przedmiotem dostawy opuścił terytorium UE oraz z których w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że towar określony w dokumencie eksportowym jest tożsamy z towarem, który został przez sprzedawcę wydany.
Jak rozliczyć eksport pośredni towarów?
Jeżeli eksporter nie otrzyma dokumentu z urzędu celnego potwierdzającego dokonanie odprawy celnej danego towaru przed dniem złożenia deklaracji za miesiąc lub kwartał, w którym dokonał eksportu danych towarów, wówczas nie wykazuje w ogóle w ewidencji VAT tej sprzedaży i oczekuje na dokument. Jeśli potwierdzenie dokonania odprawy celnej otrzyma w drugim okresie rozliczeniowym, to w deklaracji VAT za ten drugi okres może zastosować stawkę 0%.
W przypadku otrzymania potwierdzenia dopiero po dwóch okresach uprawniających do zastosowania stawki 0% VAT od dokonanego eksportu, sprzedawca ma prawo do korekty deklaracji i jest zobowiązany do zastosowania stawki 0% VAT dla dokonanego eksportu pośredniego.
Wady i zalety eksportu pośredniego
Do wad eksportu pośredniego można zaliczyć brak kontaktu producenta z klientem, a wraz z tym możliwości większej personalizacji oferty. Może też sprawiać trudności w planowaniu eksportu i dotarciu do reguł, które obowiązują na rynku nabywcy.
Zaletą tego rodzaju eksportu jest natomiast ograniczenie ryzyka producenta związanego z działalnością na rynkach zagranicznych. Producent nie musi zdobywać wiedzy na temat rynków, na których znajdują się jego produkty ani ponosić kosztów związanych z promocją i akwizycją, serwisem i magazynowaniem w krajach eksportowych.
